Çocuklarla doğru ve sağlıklı iletişim kurmak çocuk gelişiminin ve ideal ebeveyn-çocuk ilişkisinin yapı taşlarından biridir. Beden dilini doğru kullanarak ve dinlemeyi temel alarak kuracağınız etkili bir iletişimle çocuğunuzun sosyal, duygusal ve dilsel gelişimine katkı sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzu dinlemeniz, fikirlerine önem verdiğinizi göstermeniz kişilik gelişimini de destekler. Yargılama ve sorgulamadan uzak, sevgi ve ilgi temelli bir iletişimle öz güveni yüksek bireyler yetiştirebilirsiniz.
Sağlıklı İletişimde İlk Adım: Dinleme
Etkili ve sağlıklı iletişimin temel koşulu dinlemektir. Anne babası tarafından dikkatli bir şekilde dinlendiğini fark eden bir çocuk kendisine değer verildiğini, kabul gördüğünü ve fikirlerinin önemsendiğini düşünür. Duygu ve düşüncelerini sağlıklı bir ortamda dile getirebildiği için anlaşıldığını hissedip rahatlar. Bu durum çocuğunuzun duygusal gelişimi için de oldukça önemlidir.
Etkin ve gerçek dinleme; anlayış, empati ve yargılamadan dinleme ile gerçekleşir. Bunun için en uygun zaman çocuğunuzun gereksinimlerinin yerine gelmediğini hissettiği anlardır. Böyle zamanlarda kuracağınız sağlıklı iletişimle çocuğunuzun hislerini ve düşüncelerini ifade etmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzla iletişimde kısa ve anlaşılır cümleler kurmak, koşulsuz kabul ile kendisini anlatmasına fırsat tanımak ve aynı seviyede göz teması kurarak samimi bir tavır almak doğru iletişimin olmazsa olmazları arasındadır.
Dinleme temelli kuracağınız sağlıklı iletişimle;
- çocuğunuzun sözcük dağarcığı gelişir, konuşma kabiliyeti aşama kaydeder.
- çocuğunuz anlaşıldığını düşünür, güven ortamında problemlerini konuşarak halledebileceğini anlar.
- aile içi bağınız kuvvetlenir.
- çocuğunuz ağlama, öfkelenme, saldırganlık gibi davranışlar yerine kendini kelimelerle ifade etmeyi öğrenir.
Sağlıklı İletişimin Anahtarı: Empati
Empati, kendinizi karşınızdaki kişinin yerine koyarak onu yargılamadan dinlemek, duygu ve düşüncelerini onun gözünden bakmaya çalışarak anlamaktır. Sağlıklı bir iletişimin en önemli basamaklarından biri olan empati ile çocuğunuzun duygularını daha iyi anlayabilir, ona bir birey olarak değerli ve önemli olduğunun mesajını verebilirsiniz. Empatiyi daha etkin bir şekilde hayatın içine katabilmek ve çocuğunuzun bu konudaki farkındalığını artırabilmek için kitap okuyarak kahramanların hisleri ve yaşadıkları üzerine sohbet edebilirsiniz. Çocuğunuzun en önemli rol modeli olarak davranışlarınızla çocuğunuza örnek olabilirsiniz. Evcil hayvan beslemesi konusunda onu cesaretlendirebilirsiniz. Kitap okurken, film ya da televizyon izlerken çoğunuzla aktif iletişime geçebilirsiniz.
Empati kurma kabiliyetinin gelişmesi ile;
- çocuklar olumlu bakış açısı edinir.
- şiddete eğilim azalır.
- çocuklar insanlara, duygulara, olaylara değişik pencerelerden bakma yeteneği kazanır.
- çocukların başkalarına yardım etme, şefkat ve acıma duyguları gelişir.
Aile İçi Konuşmanın Önemi
Çocukların sosyalleşmesi anne-bebek iletişimi ile başlar. Dokunmayla başlayan ilk iletişim şefkat, ilgi ve sevgi çerçevesinde sürdürülen bakışma, gülümseme, jest ve mimiklerle devam eder. Sosyal iletişimin bir diğer ayağı ise babadır. Aile içerisinde anne ve baba ile sürdürülen iletişim, çocukların çevresiyle olan iletişimini şekillendirir ve benlik duygusunun inşa edilmesinde önemli rol oynar. Ebeveynler tavırları, iletişim şekilleri ve davranışları ile çocuklarına rol model olurlar. Bu nedenle çocuğunuzun ileride çevresi ile kuracağı iletişim biçiminin temelleri ailede atılır. Aile içi ilişkileriniz ve iletişiminiz ne kadar sağlıklı ve güçlü olursa çocuğunuzun başka kişilerle kurduğu ilişkiler de o derece sağlıklı olur. Etkili aile içi iletişim sayesinde tüm fertler düşüncelerini rahatlıkla ifade edebilirler. Böyle bir ortamda çocuğunuz da gelişimini emin adımlarla tamamlama yolunda ilerler. Ruhsal ve duygusal sağlığı desteklenir.
Çocuğunuzla sağlıklı iletişim sevgi, şefkat ve göz temasına dayalı bir konuşmadan geçer. Bunun için ona rol model olmanız, sizin de iletişim biçimlerinize özen göstermeniz ve çocuğunuzu etkin bir şekilde dinleyip düşüncelerine önem vermeniz oldukça önemlidir.