Hangi durumlarda nasıl hissettiğinizi bilmek ve duyguları tanımlamak, farkındalık açısından önemli bir adımdır. Genellikle fark edilmeyen ise duyguların sadece insanın zihninde değil, bedeninde de yer aldığıdır. Hayatın her alanında ve farklı dönemlerinde tecrübe edilebilen stres, bu duygulardan yalnızca biridir. Vücut stresten bilinçli olarak arındırılmadığı takdirde zaman içerisinde sağlık sorunlarına neden olabilir.
Yine de kabul etmeniz gerekir ki; stres, kaygı, ve üzüntü gibi duyguları hayatınızdan tamamen çıkaramazsınız. Hayatı yaşamak bu duygular ile birlikte var olabilmeyi gerektirir. Ancak düzenli meditasyon ve mindfulness ile bilinçli farkındalık becerinizi geliştirerek stresli anlarınızla daha iyi baş edebilirsiniz.
Meditasyon Nedir, Nasıl Yapılır?
Düşünceler insan zihninde kısa bir süreliğine belirir. Bu düşüncelerin ortaya çıkmasında kişinin aktif bir rolü yoktur. Zihninizden geçen düşünceler sizi tanımlamaz. Siz, zihninizde beliren düşünceler değil, bu düşüncelerin gözlemleyicisisiniz. Meditasyon, zihninizden geçen düşünceleri yargılamadan gözlemlemenize olanak sağlayan ve düzenli olarak uygulandığında gelişen bir beceridir.
Meditasyon yapmanın tek bir yöntemi yoktur. Zen meditasyonu, formel meditasyon gibi farklı çeşitleri bulunur. Oturarak, yürüyerek veya bir mantraya yoğunlaşarak da meditasyon yapabilir. Ancak meditasyon esnasında kullanabileceğiniz bazı teknikler bulunur. Kullanabileceğiniz başlıca teknikler şunlardır:
- Nefese odaklanma: Düşünceler zihninizde belirdiğinde onları fark edin ve dikkatinizi tekrar nefesinize verin. Böylece düşüncelerin var olmasına ve zihninizden geçip gitmelerine olanak sağlarsınız.
- İmgeleme: Düşüncelerden ayrışmak için kullanabileceğiniz bir tekniktir. Örneğin, gözlemci olan siz bir evin balkonundan yolda yürüyen düşüncelerinizi izliyorsunuz. Siz onları yukarıdan gözlemlerken kalabalığın içindeki düşünceler yollarına devam ediyorlar.
Uzun yıllar boyunca düzenli olarak yapılan meditasyonda sadece stresten arınma değil, içsel aydınlanmaya ve ruhani yenilenmeye ulaşmak da hedeflenmektedir.
Mindfulness Nedir?
Mindfulness veya bilinçli farkındalık anda kalabilme, anı deneyimleyebilme becerisidir.
Günlük işlerinizi yaparken zihninizin nereye yoğunlaşıyor? Ellerinizi yıkarken musluktan akan suyun eliniz üzerinde bıraktığı hissin ne kadar farkındasınız? Çayınızı yudumlarken, çayın sıcaklığını, buharını ve tadını fark ediyor ve deneyimliyor musunuz? Yoksa zihniniz bir sonraki günün iş toplantısına dair düşüncelere mi yoğunlaşmış durumda?
Mindfulness ile dikkatinizi şimdiki anın size sunduğu deneyimlere yönlendirirsiniz. Böylece hayatın içinde var olan duygulara, tatlara ve hislere bilinçli bir farkındalık ile tanık olursunuz.
Meditasyon ve Mindfulness Arasındaki Farklar Nelerdir?
Mindfulness ve meditasyon birbirini destekler niteliktedirler ama aynı şekilde tanımlanamazlar. Mindfulness “an” içerisinde var olabilme durumudur. Meditasyon ise ana odaklanmayı pratik etmenize yardımcı olan bir araçtır. Örneğin, meditasyonda nefese odaklanma tekniğini her gün uygularsanız, stres anında dikkatinizi nefese yoğunlaştırma farkındalığını kazanırsınız. Böylece mindful, yani bilinçli bir davranış sergilemiş olursunuz.
Bir diğer açıdan bakıldığında ise mindfulness, meditasyonda kazandığınız düşüncelerden ayrışma pratiğini şimdiki anda uygulayabilme becerisidir. Örneğin, üzerinde çalıştığınız bir projedeki katkılarınızı bir türlü beğenmiyor ve daha iyi olmak için kendinizi sürekli eleştiriyorsunuz. Bu durum sizi strese sokuyor ve kendinize olan inancınızı sarsıyor. Meditasyondaki tekniklerden faydalanarak sizi eleştiren düşünceleri gözlemleyin. Böylece, onlardan farklı bir konumda olursunuz. Sonrasında ise bilinçli bir şekilde dikkatinizi tekrar projeye yönlendirin. Bu örnekte, meditasyonda kazandığınız beceriler ile duygu durumunuzu gözlemlediniz ve mindful bir şekilde “an”a geri döndünüz.
Okulda, işte ve özel hayatta kaygı ve stres yaşanabilir. Yoga ve yürüyüş gibi meditatif egzersizler, bu tarz durumlarda sakinleştirmenize yardımcı olacaktır. Ancak fiziksel egzersizlerle birlikte uygulanması gereken zihinsel egzersizler de vardır. Farkındalık; stresten arınma ve ruhani yenilenme deneyimini yaşamak adına yapılan zihinsel egzersizlerin başında gelir. Böylece an içerisinde var olabilirsiniz. Siz de meditasyon ve mindfulness ile zihninizi dinginleştirin, stresi azaltın!